Primaire lensluxatie (PLL) is een erfelijke aandoening die zeer ernstig en zeer pijnlijk is en die direct ingrijpen vereist. Wat gebeurt er nou eigenlijk? Door een erfelijke mutatie verzwakken de bandjes waarmee de lens opgehangen is aan het omringende weefsel. Het eerste symptoom is dan dat vocht van de achterste oogkamer naar voren lekt door de ontstane openingen. De volgende stap is dat de lens gaat wiebelen. De laatste stap is dan de daadwerkelijke lensluxatie, waarbij de lens naar voren of naar achteren valt. Een operatief ingrijpen is direct noodzakelijk. In het eerste geval kan volstaan worden met het verwijden van de lens. In het tweede geval moet het gehele oog eruit.

In de illustratie ziet u links hoe het er uit ziet als de lens naar voren gevallen is, en links als de lens in het oog is verdwenen. Deze aandoening treedt altijd op aan beide ogen. Een typische leeftijd waarop de eerste verschijnselen van de lensluxatie zichtbaar worden is 2-3 jaar. Meestal is de luxatie dan binnen een jaar compleet. Daarom zal een oogarts niet lang wachten met chirurgisch ingrijpen als hij de eerste symptomen waarneemt.
De verantwoordelijke mutatie, ADAMTS17 genaamd, is intussen geïdentificeerd. Er is nu een DNA-test beschikbaar en dat betekent dat we snel met een bloedmonster het genotype (vrij, drager of lijder) kunnen bepalen. Dat kan al bij de pup. Het is daarom in de huidige tijd niet meer nodig dat een hond lijder is. Vraag een fokker altijd om het resultaat van de ouderdieren. Er moet een DNA-resultaat van beide ouders bekend zijn. Is één van de ouders een drager (en de ander vrij), vraag dan of hij de pups op de mutatie laat onderzoeken. Een combinatie van twee dragers is niet toegestaan, evenmin is een combinatie waarvan een van de ouders een lijder is. Een nakomeling van twee vrije ouders is zelf ook vrij. Dat noemen we “Free by parentage”.
Maar …..
Door de beschikbaarheid van de DNA test kwam opeens een nieuw probleem boven drijven. Het bleek dat zowel vrije honden als dragers (die dus nooit PLL kunnen krijgen) een symptoom van PLL kunnen krijgen, namelijk de lekkage van oogkamervocht. Het leek er lange tijd op, dat honden met dit symptoom geen PLL zouden ontwikkelen, maar intussen weten we dat dat wel degelijk kan gebeuren. De luxatie zal echter op latere leeftijd plaats vinden dan de ADAMTS17 luxatie.